Tachtigjarige zus Miep met een iconen-expositie

Tachtigjarige zus Miep met een iconen-expositie

Iconen schilderen eist veel discipline van schilders

column nr 271 dd 19 september 2013

Tijdens de werkcolleges kunsttechnologie  voor mijn bachelor verzocht de docente Helen Westgeest die ook op de universiteit Leiden doceerde ons om met de dooier van eieren temperaverf aan te maken. Wie kan er goed eieren stukslaan, vroeg zij aan de aanwezige dames? Die waren er wel en zo konden wij aan de slag.

Al eerder publiceerde ik een column inzake deze techniek en de wonderschone iconen die zo door de eeuwen zijn ontstaan.

Deze inleiding past geheel bij het persbericht dat ik voor de media maakte inzake de expositie van mijn zus hier in de parochiekerk van ons dorp.

Hier een voorbeeld van een van haar iconen




Dan krijg je technisch een probleempje omdat je wel een afbeelding uit het bestand kunt halen, maar niet het persbericht wat ik maakte voor de diverse media. Dat bericht zal ik dus nu maar in het kort neerzetten. Zij heeft in de Martinuskerk van de dorpskerk van 't Veld een 40 tal iconen staan. Meestens afbeeldingen van de Christus figuur als Christus pantocrator of andere benamingen. Ook vele afbeeldingen van de Moeder Gods zijn in die sfeervolle parochiekerk te bewonderen. Zelf kreeg ik van haar bij bijzondere persoonlijke gebeurtenissen een icoon. De christus icoon is ingezegend door een priester-monnik van de abdij van Egmond, waar mijn zus toen een studieweek :iconenschilderen had.gevolgd. Bij deze inzegening was ik eveneens aanwezig en vond het een indrukwekkende plechtigheid. De daar aanwezige iconen werden gezegend met water en toegezwaaid met wierook om de bijzondere status van deze kunstwerkjes te benadrukken.
Veel van haar iconen hebben een bijbels onderwerp, maar ook iconen van heiligen zoals van St. Nicolaas en St. Joris zijn op haar expositie te vinden.
Haar slechthorendheid bracht haar tot deze vorm van kunst. Zij was voor het schilderen een goede dwaasfluitspeelster in tal van muziekgezelschappen waaronder het Noordhollands Ouderenorkest, waar zij haar partij prima kon vertolken. Dat zij in deze bijzondere vorm van schilderen zoveel succes zou krijgen, zal ze zelf ook niet hebben kunnen bevroeden. Enige tijd terug exposeerde zij in het Stedelijk Museum van Vianen op uitnodiging waaronder zij onder de beste honderd iconenschilders van Nederland werd gerekend. 
Tussen haar fraaie schilderijen heeft zij een tekst staan die haar typeert als persoon en als kunstenares:
" Met mijn iconen vertel ik het oude verhaal. Ik maak dus niets nieuws, geen exacte kopieën of vervalsingen, maar ik zet een oude traditie voort, die ik volg, voorzover me dat mogelijk is"
Dat typeert haar, maar ook alle andere iconenschilders. Zij is eigenlijk op zoek naar een plek waar zij haar werk permanent kan exposeren, maar dergelijke locaties zijn altijd moeilijk te vinden.
Als U een kijkje wilt nemen : adres parochiekerk St. Martinus te 't Veld, Rijdersstraat 107, 
Open zaterdagavond na de viering van 19.00 en altijd op zondag van 11.00 tot 13.00 uur
De toegang is gratis en rolstoelvriendelijk
Geniet dus van deze kunst, blijf actief, zing, schrijf, boetseer, tuinier, pak de fiets en trek erop uit, wees een prettig medemens en staar jezelf  niet blind op onze slechte economische situatie welke we allen gaan voelen in onze portemonnee.
Kunstboeken, lezingen, essays, rondleidingen, dan kan als u met een goed onderwerp komt 
j.j.jong@quicknet.nl
drs jjj, artes admirans

Portretschilderen : een bijzondere vaardigheid

Portretten : voorlopers van de fotografie

column nr 269 dd 5 september 2013

Onlangs bij een bezoek aan de Bataviawerf te Lelystad werd ook gekeken bij de houtsnijderij. De boegbeelden van die VOC schepen hadden een sprietstuk aan de boeg waar vaak een afbeelding van een woeste zeeman aan het uiteinde was bevestigd als afschriksymbool voor allerlei gespuis en piraterij die het op het veroveren van het schip gemunt hadden.

Als je dan ook nog eens langs een straatmarkt komt en er het beroemde boek van Bob Haak ligt voor drie euro, dan kan je niet nalaten om dat mee te nemen. Ook al heb je het boek al, hier ging het om de eerste editie( 1969) waar de kunstafbeeldingen nog losgeplakt in het boek zitten. Het boek staat keurig naast de latere editie( 1990)  en is weer een aanwinst voor de verzameling. De oud papier prijs zal misschien wel meer dan drie euro bedragen maar het gaat natuurlijk om een Rembrandt boek van een groot Rembrandt kenner.  

Tijdens mijn studie aan de VU (  2000-2007) waren we uitgenodigd voor een vernissage in het huidige Amsterdam Museum waar in 2002 een expositie was van 'Ämsterdammers geportretteerd."  Bij de opening van de expositie was Bob Haak als oud directeur van dit museum aanwezig. Verder ook de wethouder van cultuur Huffnagels, die als politicus verder in Den Haag nog furore maakte, maar nu de politiek de rug heeft toegekeerd. Een van de VU docenten - Jan Baptist Bedaux- schreef in de catalogus een artikel en dat was de reden waarom hij zijn studenten had uitgenodigd voor deze opening.

Portretten schilderen is een apart vak. Wat daar allemaal hing was van ongekende grote klasse. Docent Bedaux was een specialist op het gebied van kinderportretten waarover hij diverse lezingen gaf, maar in dit artikel doet hij zaken uit de doeken als het gaat om de portretkunst van Rembrandt.

In het.artikel zet hij uitvoerig uiteen hoe groot de kennis van de beroemde Rembrandt inzake portretten was aan de hand van al een even grote Rembrandt  kenner Ernst van de Wetering. Deze vergeleek de stijl van Rembrandt met een andere portrettist :Nicolaas Eliaszoon Pickenoy ( 1590-1654) Interessant in deze is dat Bedaux colleges gaf over de vroegere kunstperioden, maar zelf blijkbaar veel studie maakte van de werken van Rembrandt.

"Daar waar Pickenoy  met grote aandacht elk detail van het gezicht helder en en scherp modelleert , zelfs overtuigender dan Rembrandt, is de penseelvoering van de laatste veel losser en vluchtiger en zijn scherpe contouren en binnentekening door hem vermeden.

[....}  Men hoeft slechts  naar de glimlachjes in het oog te kijken en de verdwaalde glanslichtjes op de vettige wal van de oogwal en de onderlip te kijken  om te zien hoe hij alle receptmatigheid in het gebruik van illusionistische middelen, de vluchtigheid, bijna toevalligheid van dergelijke effecten bij hem de nadruk krijgt.'

Ik laat U hier de twee portretten zien, maar deze fijne nuances kunt U natuurlijk alleen maar waarnemen als U bovenop het schilderij staat en dat doet Ernst v.d. Wetering altijd.. Dat lukt ons niet, maar U kunt wel verschil in stijl zien bij de portretten

De beroemde literator wijlen Kees Fens, die over een prachtige schrijfstijl beschikte, schreef in de Volkskrant op 23 januari 2003 over deze expositie:  Honderden Amsterdammers hangen er, zij hadden het geld, de voornaamheid of de stand om voor al dan niet voor een bekende schilder te poseren  en zich voor hun nakomelingen zichtbaar te houden en zo hun invloed te kunnen uitoefenen. De mooiste koppen komen uit de zeventiende eeuw die van de eerste of tweede generatie van rijk en belangrijk geworden Amsterdammers. Zij hebben vaak de trekken  van het harde werken op het gezicht."

Het waren portretten van de Bickers, van de Hasselaars en van Six. Beroemde Amsterdammers die het 

gemaakt hadden.

De EO zendt al jaren het program uit Sterren op het doek. Drie kunstschilders worden uitgenodigd om een portret van een BNer te maken. Deze BNer mag later zelf kiezen welk portret mee naar huis genomen mag worden. De twee andere portretten worden geveild voor een goed doel. Het program wil de kijker in de waan laten dat het portret tijdens de poseersessie wordt gecreëerd. Niets is minder waar. De drie kunstschilders nemen na afloop tal van foto's van betrokkene en thuis in het atelier wordt er eindeloos gewikt en gewogen, geschilderd en weer weggeveegd, totdat de essentie van betreffende persoon op het doek staat en gelijkt op diegene voor wie zij stonden te schilderen.

Als U dit thema interessant vindt, verzoek ik U mij dat te mailen, omdat ik dan verder het thema ga uitdiepen en met wie de portretkunst van Jozef Israëls wil behandelen. Dat was een wezenlijk onderdeel van mijn eindscriptie op de VU, waarmede ik mijn titel binnensleepte.
Geniet, leef, wees creatief en weet muziek en kunst op de juiste wijze te waarderen.
Kunstboeken, lezingen, columns, essays, rondleidingen  j.j.jong@quicknet.nl
drs jjj, artes admirans